İsim ve soyisim şahsa sıkı sıkıya bağlı olan haklar kategorisinde olup doğumla birlikte nüfus kütüğüne yazılmakla belli olmaktadır. Bir kimse zorunlu olarak taşıdığı soyadını dilediği gibi ve dilediği zaman değiştiremez. İsim ve soy ismin değiştirilmesi ancak haklı bir sebep bulunması halinde mümkündür. Haklı sebeplerin neler olacağı konusunda belirlenmiş bir kural bulunmamakla birlikte, dürüstlük kuralına göre, kişinin o ad ve soyadını taşımamakta bir yararı varsa soyadının değiştirilmesine imkan tanınmaktadır. Ancak, edebe aykırı ve gülünç kelime ya da kavramların, aşiret, yabancı ırk ve millet isimlerinin, rütbe ve memuriyet bildiren isimlerin soyadı olarak alınmasına izin verilmez.
Dava açmadan İsi̇m Deği̇şti̇rmek Mümkün Müdür?
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü‘nün sunmuş olduğu hizmetlerden birisi de, kişilerin isim ve soy isim düzeltilmesine ilişkin e-devlet üzerinden İl/İlçe İdare Kurulu Kararı ile Ad veya Soyadı Düzeltilmesine İlişkin Başvuruların Alınmasıdır. Öncelikle belirtmek gerekir ki, e devlet üzerinde aktif edilen hizmet yalnızca, genel ahlaka uygun olmayan ve toplum nezdinde gülünç olarak nitelendirilebilecek isim ve soy isimlerin mahkeme kararı olmadan değiştirilebilmesine imkan tanımaktadır. Genel ahlaka uygun olmayan veya toplum nezdinde gülünç olarak nitelendirilmeyecek isim ve soy isimlerin e-devlet üzerinden değiştirilebilmesi mümkün değildir.
İsi̇m – Soy İsi̇m Deği̇şi̇kli̇ği̇ Nasıl Yapılır?
- Öncelikle https://www.turkiye.gov.tr/ sitesi üzerinden e devlete giriş yapılır.
- Arama kısmına ” Ad Soyad ” yazılarak seçeneklerde çıkan ” İl/İlçe İdare Kurulu Kararı ile Ad veya Soyadı Düzeltilmesine İlişkin Başvuruların Alınması ” ibaresine giriş yapılır.
- Yeni Başvuru kısmı seçilerek talep edilen yeni ad yazılır.
- Talep edilen yeni ad e – imza, sms ya da mobil imza ile doğrulanır.
Ahlaka aykırı ya da toplum nezdinde gülünç olarak tabir edilen isimlerin e devlet üzerinden değişikliği mümkün olsa da bazı durumlarda kişiler gülünç olmayan isim ve soy isimlerini değiştirmek isteyebilmektedir. Bu durumda ise isim ve soy isim değişikliği davası açılması gerekmektedir.
İsi̇m Ve Soyİsi̇m Deği̇şi̇kli̇ği̇ Davası
İsim ve soy ismini değiştirmek isteyen kişiler ya da ikinci bir isim ekletmek isteyenler Türk Medeni Kanunu’nun 27. Maddesi uyarınca dava açabilirler. Türk Medeni Kanunu’nun 27. Maddesi şöyle demektedir;
” Madde 27- Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir.
Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur.1 Ad değişmekle kişisel durum değişmez.
Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir. ”
İlgili kanun maddesi uyarınca da, haklı sebeplerin olması halinde isim ve soy isim değişikliği için dava açılabilmesi mümkündür.
İsi̇m Deği̇şi̇kli̇ği̇ Davası Görevli̇ Ve Yetki̇li̇ Mahkeme
İsim veya soy isim değişikliği için açılacak olan davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. İsim ve soy isim değişikliği davalarında yetkili mahkeme ise isim değişikliği talep eden kişinin ikametgahının bulunduğu yer mahkemesidir. Açılacak olan davada, ilçe nüfus müdürlüğü davalı olarak gösterilir. Dava türü ” Nüfus ” ( Ad ve Soyadı Düzeltilmesi Davası)’dır.