Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde sağlıklı ve güvenli yaşama çevreleri oluşturmak için iyileştirme, tasfiye ve yenilemeler yoluyla yeniden inşa edilen taşınmazlar için, tapu harcı iadesi;
Kentsel Dönüşümün amacı, belirli bir çevrede ya da bölgede bulunan riskli yapıların tespit edilip, bölgedeki sorunlu alanların daha yaşanılabilir ve sağlıklı bir hale getirilmesini sağlamaktır. Ancak günümüzde kentsel dönüşüm bazı zamanlarda faydadan çok zarar getirmektedir. Kentsel dönüşümden alınacak fayda, kentsel dönüşüm sürecinin nasıl yürütüldüğüyle alakalıdır.
Kentsel Dönüşümde Konut Sahibi Hakları
Kentsel Dönüşümde konut sahiplerine bazı haklar sağlanmaktadır. Bu haklar kısaca şu şekildedir;
- Kira yardımı
- Nakliye desteği,
- Konut kredisi desteği,
- Alan inşası hakkı,
- Vergi ve harç muafiyeti
10.12.2018 tarihinde yapılan kanun değişikliği kapsamında yapılan değişiklik şu şekildedir;
30621 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7153 sayılı Çevre Kanunu Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 24. maddesi ile 6306 sayılı Afet Riski Alandaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 9 ve 10. Maddelerinde yapılan düzenlemeler ile; ” Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde, gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulması halinde, fonksiyon değişikliğine bakılmaksızın, mevcut inşaat alanının bir buçuk katına kadar olan yeni inşaat alanı için belediyelerce harç ve ücret alınmaz. ” Bu kanunla birlikte tapu harcı, noter harcı ve belediye harçları da harç ve vergi muafiyet kapsamına alınmıştır. Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında yeniden kazandırılan bölgeden, ev ya da dükkan satın aldıysanız ve harç ya da vergi ödemesi yaptıysanız, ödemiş olduğunuz vergi ve harçların iadesi için dava açılması mümkündür.
Harç İadesi Dava Açma Süreci
Vergi veya harç ödemesi yapılmış ise öncelikle Gelir İdaresi Başkanlığı’na dilekçeyle başvuruda bulunulmalıdır. İdare süresi içerisinde cevap vermezse ya da talebi reddederse 30 günlük süre içinde vergi mahkemesine dava açılmalıdır. Vergi veya harç ödemesi Kentsel dönüşüm kapsamında iadesi talep edilebilecek vergi, harç ve ücretleri, Vergi Usul Kanunu‘nun 126. maddesinin yollamasıyla uygulanan, madde 114 uyarınca 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Vergi veya harç ödendiği tarihten itibaren 5(beş) yıl içinde Vergi Mahkemesi’nde dava açılabilir. Vergi veya harç ödendiği tarihten itibaren 5(yıl) geçtikten sonra alacak zaman aşımına uğramakta ve tahsil kabiliyeti kalmamaktadır.
Tapu Harcı İadesi Emsal Kararlar
Anlatılan konu ile ilgili İstanbul Bölge İdaresi 5. Vergi Dava Dairesi tarafından verilen karar şu şekildedir;
‘’6306 Sayılı Yasanın uygulaması sırasındaki bazı tereddütlerin giderilmesi bakımından da Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 16/9-1. Maddesinde ve Kanunun amacına uyacak şekilde yapılan 25.07.2016 tarihli değişikler ile Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların ilk satışı devri ve tescili işlemlerinin de tapu harcından muaf olduğu vurgulanarak konuya açıklık getirilmiş bulunmaktadır.
Bakılan uyuşmazlıkta, satışa konu bağımsız bölümün 6306 Sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki” Kanuna göre Tapu sicilinde “6306 sayılı Kanun gereğince riskli yapıdır” şerhi bulunan İstanbul İli, ….İlçesi, …..Mahallesi sınırları içerisindeki …. pafta, …. ada, …. parselde kayıtlı “….. Apart
manı”nı yıkılıp yeniden yapıldıktan sonra 6306 sayılı Kanun gereğince riskli yapıdır şerhi bulunan ….numaralı bağımsız bölümün ilk satışı işlemi olduğu sabit olduğundan yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca davacıdan tapu harcı tahsiline ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından davacı itirazının kabulü gerekmiştir.’’
T.C. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesi E. 2016/2321 K. 2017/5 T. 5.1.2017:
Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında tapu harç iadesi ile ilgili olarak hukuk büromuzdan hukuki bilgi ve görüş talep edebilirsiniz.