Gözaltı Nedir? Gözaltı Sürecinde Haklarınız ve Avukat Desteği

Gözaltı, bireyin özgürlüğünün geçici olarak sınırlandırılmasıdır. Ancak gözaltına alınmak, suçlu olduğunuz anlamına gelmez. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), gözaltı sürecinde bireylere birtakım temel haklar tanımaktadır. Bu yazıda; gözaltı ifade süreci, gözaltı avukat hakkı, polis sorgusu, gözaltı süresi ve hak ihlallerine karşı atılabilecek adımları bulabilirsiniz.

🔒 Gözaltına Alındığınızda İlk Adım: Sakin Kalın ve Haklarınızı Bilin

Gözaltı işlemi genellikle beklenmedik bir anda gerçekleştiği için stresli olabilir. Ancak unutmayın, gözaltında haklarınız sizi korur. Panik yapmak yerine soğukkanlı kalmanız sürecin sağlıklı işlemesi için önemlidir.

❓ Gözaltı Gerekçesini Öğrenmek Sizin Hakkınız

Polis, sizi gözaltına aldığında gerekçesini açık şekilde belirtmek zorundadır. “Şüpheli görünüyordunuz” gibi soyut gerekçeler yasal değildir. Hakkınızdaki suçlamayı ve gözaltı nedenini bilmek, ifade ve savunma hakkınızın temelidir.

👨‍⚖️ Gözaltı Avukat Talebi: En Temel Hakkınız

Gözaltına alındığınızda bir gözaltı avukat talep etme hakkınız vardır. 18 yaş altı bireyler veya kendini ifade edemeyen kişiler için baro tarafından re’sen avukat atanır. Avukatınız olmadan ifadeniz alınamaz. Bu hak CMK tarafından güvence altına alınmıştır.

🗣️ Gözaltı İfade Vermeden Önce Avukatınızla Görüşme Hakkı

Gözaltı ifade süreci başlamadan önce avukatınızla baş başa görüşme talep etme hakkına sahipsiniz. Avukatınız gelmeden polis size soru soramaz. Sessiz kalma hakkınız da vardır; ifade vermek zorunda değilsiniz.

📵 Telefon ve Kişisel Verileriniz Güvencede

Polis, hâkim kararı olmadan telefonunuza el koyamaz. Şifrenizi vermeniz için baskı yapamaz. Gözaltında özel hayatın gizliliği, Anayasa ve KVKK kapsamında korunur.

⏱️ Gözaltı Süresi Ne Kadar?

Bireysel suçlarda: En fazla 24 saat
Toplu suçlarda: En fazla 48 saat
Hâkim kararıyla: 72 saate kadar uzatılabilir

Bu süre sonunda ya serbest bırakılmalı ya da mahkemeye çıkarılmalısınız. Aksi takdirde, hukuksuz gözaltı söz konusudur.

📞 Yakınlarınıza Gözaltı Bilgisi Verilmesini Talep Edin

Gözaltındayken bir yakınınıza haber verilmesini istemek CMK gereğidir. Polis bu talebi yerine getirmek zorundadır. Bu hak, gözaltı sürecinde yalnız olmadığınızı bilmeniz açısından önemlidir.

⚠️ Kötü Muamele veya Polis Şiddeti Varsa Ne Yapmalısınız?

Hekim muayenesinde yalnız kalma hakkınızı kullanın.
Darp ve işkence izlerini hekime göstererek rapor tutturun.
Bu rapor, ileride yapacağınız şikayetlerde en güçlü delildir.

📋 Her Türlü Hukuksuzluğu Belgelendirin

Gözaltı saati ve yeri
Gözaltına alan polislerin kimliği
Tutanak ve kamera kayıtları
Varsa tanık ifadeleri

Bu belgeler, hak ihlali iddialarınızı somutlaştırmak için kritik önemdedir.

🖊️ Zorla Belge İmzalatılmak İstenirse Ne Yapmalısınız?

“Avukatım olmadan belge imzalamıyorum” deme hakkınız vardır. Zorla imzalatılan evraklar hukuken geçersiz olabilir. En baştan imza atmayı reddedin.

📑 Serbest Bırakıldıktan Sonra Belgeleri Saklayın

Gözaltı tutanağı
Serbest bırakılma evrakı
Sağlık raporu

Bu belgeleri dijital olarak da yedekleyin. Gözaltı sonrası olası dava veya şikâyetler için hayati önemdedir.

⚖️ Gözaltı Avukatının Yetkileri Nelerdir?

👥 Gizli Görüşme Hakkı

Avukat, müvekkiliyle yalnız görüşebilir. Bu görüşme sınırlanamaz.

📁 Dosyaya Erişim Hakkı

Avukat, soruşturma dosyasını görebilir. Gizlilik kararı varsa sınırlamalar olabilir (CMK 153/2).

❗ Usulsüzlüğe Müdahale

Kötü muamele veya baskı tespit ederse tutanak tutabilir, savcılığa başvurabilir.

📝 Tutanaklara Şerh Düşebilir

İfade veya sağlık tutanaklarında gördüğü eksikliklere yazılı olarak şerh koyabilir.

⏳ Gözaltı Süresini Takip Edip İtiraz Edebilir

Gözaltı süresi dolmuşsa serbest bırakma talebinde bulunabilir.

🧾 İtiraz Hakkı

Gözaltı kararına itiraz ederek sürecin iptalini sağlayabilir.

📌 Sonuç: Gözaltı Sürecinde Bilgi Güçtür

Gözaltına alındığınızda haklarınızı bilmek, hem kişisel özgürlüğünüzü hem de adil yargılanma hakkınızı korur. Gözaltı avukat desteği, bu sürecin şeffaf, yasal ve adil ilerlemesinde kilit rol oynar.

✅ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Avukatım olmadan ifade vermem gerekiyor mu?
Hayır, ifadeniz alınamaz. Sessiz kalma hakkınız vardır.

Polis şifremi isterse vermek zorunda mıyım?
Hayır, şifrenizi paylaşmak zorunda değilsiniz.

Gözaltı süresi ne kadar sürebilir?
Bireysel suçlarda 24 saat, toplu suçlarda 48 saat; hâkim kararıyla 72 saat olabilir.

⚡ HIZLI BİLGİ: GÖZALTINDA HAKLARINIZ

📌 Gözaltı Süresi:
– Bireysel suçlarda en fazla 24 saat
– Toplu suçlarda en fazla 48 saat
– Hâkim kararıyla 72 saate kadar uzatılabilir

📌 Avukat Hakkı:
– İstediğiniz anda avukat talep edebilirsiniz
– Avukatınız olmadan ifade vermek zorunda değilsiniz
– 18 yaş altıysanız ya da kendinizi ifade edemiyorsanız, baro re’sen avukat atar

📌 Telefon & Özel Hayat:
– Polis, şifrenizi isteyemez, telefonunuza keyfi el koyamaz
– Özel verileriniz anayasal güvence altındadır

📌 Kötü Muamele / İşkence:
– Derhâl doktor raporu alın
– Muayenede yalnız kalma hakkınızı kullanın
– Avukatınız şikâyette bulunabilir

📌 Zorla İfade / Belge İmzalatma:
– “Avukatım gelmeden imza atmam” deme hakkınız vardır
– Zorla imzalatılan evraklar hukuken geçersiz olabilir