Noterden devri yapılan ayıplı ikinci el araç satın almak, alıcılar için beklenmedik sorunlara yol açabilir. Araç satış sözleşmesi noter huzurunda tamamlanmış olsa dahi, aracın sonradan ayıplı çıkması sıkça karşılaşılan bir durumdur ve bu durumda ayıplı araç satışı para iadesi gündeme gelebilir. Bu tür durumlarda, ayıplı ikinci el araç alan alıcıların yasal hakları bulunmaktadır. Yazımızda, noterden devri yapılan ayıplı ikinci el aracın iadesi mümkün mü, ayıplı ikinci el araç iadesinin süresi ne kadar, kusurlu araç iadesi nasıl yapılır, ayıplı araç satışı halinde alıcının hakları nelerdir, ikinci el araç iade şartları nelerdir gibi önemli soruların cevaplarına detaylı olarak yer verilmiştir.
Makale İçeriği
- Ayıplı Araç Satışında Satıcının Sorumluluğu
- Ayıplı İkinci El Araç İade Şartları
- Ayıplı İkinci El Araç İade Süresi
- Ayıplı Araç Satışında Alıcının Hakları Nelerdir?
- Ayıplı Araç Satışında Alıcı Ne Talep Edebilir?
Ayıplı Araç Satışında Satıcının Sorumluluğu
İkinci el araç satışında satıcı, alıcıya vaat ettiği özellikleri taşımayan veya eksiklikleri, ayıpları bulunan bir araç teslim ettiyse, satıcının sorumluluğu doğar. Araç ikinci el olsa bile, Türk Borçlar Kanunu ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, alıcıya önemli haklar tanımaktadır. Bu haklar, ayıplı araç satışı para iadesi talebinde bulunma imkanı da sunar.
Türk Borçlar Kanunu’nun 219. maddesine göre, satıcı, alıcıya karşı herhangi bir şekilde bildirdiği niteliklerin araçta bulunmaması durumunda sorumludur. Aynı zamanda, araçtaki nitelik veya niteliği etkileyen niceliğe aykırılıklar, aracın kullanım amacına göre değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların varlığından da satıcı sorumludur. Satıcı, bu ayıpların varlığını bilmese dahi, ayıplı ikinci el araçtan kaynaklanan bu ayıplardan sorumlu tutulur. Bu durum, noterden devri yapılan ayıplı ikinci el araç satışlarında da geçerlidir.
Ayıplı İkinci El Araç İade Şartları
Ayıplı ikinci el araçın iadesi için, araçta gizli bir ayıp bulunması gerekmektedir. Çünkü satıcı, alıcının aracı satın alırken bildiği açık ayıplardan sorumlu değildir. Satıcının sorumluluğu, alıcının ilk bakışta fark edemediği ve basit bir muayene ile anlaşılamayan gizli ayıpları kapsar. Ancak, satıcı, ayıplı ikinci el araçta herhangi bir ayıp olmadığını garanti etmişse, olağan bir gözden geçirme ile fark edilebilecek açık bir ayıp dahi söz konusu olsa, bu ayıptan da sorumlu olacaktır. Bu durumda, alıcı “ayıplı araç satışı para iadesi” talebinde bulunabilir.
Ayıplı İkinci El Araç İade Süresi
Ayıplı ikinci el araç iade süresinin belirlenmesi için öncelikle satıcının niteliği önemlidir. Eğer ayıplı ikinci el araç, şahıstan alındıysa, açık ayıbın uygun bir süre içinde satıcıya bildirilmesi gerekirken, gizli ayıbın derhal bildirilmesi zorunludur.
Eğer ayıplı ikinci el araç, bir tacirden, yani galeri veya ticari faaliyeti gereği satış yapan başka bir kişiden alındıysa, ayıbın teslim tarihinden itibaren 6 ay içinde satıcıya bildirilmesi gerekmektedir. Bu 6 aylık süre, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’nun 10/1. maddesinde belirtilmiş olup, alıcının tüketici sıfatıyla hareket ettiği satış işlemlerinde geçerlidir. Bu süre zarfında “ayıplı araç satışı para iadesi” talebi gündeme gelebilir. Noterden devri yapılan ayıplı ikinci el araç satışlarında da bu süreler geçerlidir.
Ayıplı Araç Satışında Alıcının Hakları Nelerdir?
Ayıplı araç satışında alıcının sahip olduğu haklar, Türk Borçlar Kanunu’nun 227. maddesinde düzenlenmiştir. Ayıplı ikinci el araç satışında alıcının temel hakları şunlardır:
- Alıcının, kusurlu araç iadesini isteme hakkı bulunmaktadır. Bu durumda alıcı, ayıplı ikinci el araçı iade etmeye hazır olduğunu satıcıya bildirerek sözleşmeden dönebilir ve “ayıplı araç satışı para iadesi” talep edebilir. Noterden devri yapılan ayıplı ikinci el araç satışlarında da bu hak geçerlidir.
- Ayıp oranında bedelde indirim talep edebilir.
- Aracın satıcı tarafından ücretsiz olarak onarılmasını isteyebilir.
- Mümkünse, aracın ayıpsız benzeriyle değiştirilmesini talep edebilir. Ancak, ikinci el araç satışlarında, ayıpsız ikinci el araç bulmak genellikle zor olduğundan, bu ihtimal uygulamada pek mümkün olmayabilir.
Eğer ayıplı araç satışındaki ayıp çok büyükse ve tamir maliyeti satış bedeline yakın bir miktarı gerektiriyorsa, alıcı yalnızca sözleşmeden dönme hakkını kullanarak ödemiş olduğu bedelin iadesini, yani “ayıplı araç satışı para iadesi“ni isteyebilir. Bu durum, özellikle noterden devri yapılan ayıplı ikinci el araç satışlarında alıcının korunması açısından önemlidir.
Ayıplı Araç Satışında Alıcı Ne Talep Edebilir?
Ayıplı ikinci el araç satışında alıcı, seçimlik haklarının yanı sıra aşağıdaki taleplerde de bulunabilir:
- Ödediği satış bedelini faiziyle birlikte geri alabilir (ayıplı araç satışı para iadesi).
- Yargılama giderlerini ve satın aldığı araca yaptığı zorunlu masrafların tazminini isteyebilir.
- Aracın ayıplı olmasından kaynaklanan doğrudan uğradığı zararların tazminini talep edebilir.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 09.06.2020 tarihli bir kararında (ayıplı araç satışı konusunda emsal bir karar), davacının satın aldığı araçtaki yağ eksiltme probleminin giderilememesi üzerine açtığı davada, aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, mümkün olmaması halinde ise sözleşmenin iptali ile araç için ödenen bedelin iadesi talebi değerlendirilmiştir. Mahkeme, davacının talebini kabul ederek aracın davalıya iadesi ve ödenen bedelin davacıya geri verilmesine karar vermiştir. Bu karar, noterden devri yapılan ayıplı ikinci el araç satışlarında alıcının haklarının korunması açısından önemli bir örnektir.